سرجی سل(Surgicel)
سرجی سل (Surgicel) یک نمونه از بندآورنده‌های جذبی است که دارای اثر هموستاتیک با نرخ ۲ تا ۸ دقیقه است و در مدت ۷ تا ۱۴ روز به طور کامل در بدن جذب می‌شود. این ویژگی‌ها آن را به گزینه‌ای مناسب برای استفاده در جراحی‌های مختلف تبدیل می‌کند.
سرجی‌سل در اندازه‌های متنوعی موجود است تا متناسب با نیاز جراحی انتخاب شود. این محصول به صورت استریل و آماده برای استفاده، در دسترس است و نیازی به آماده‌سازی خاصی در زمان استفاده آن وجود ندارد. سرجی‌سل در جراحی‌های عمومی، ارتوپدی، دندان‌پزشکی و جراحی‌های مغز و اعصاب کاربرد دارد و به‌ویژه در جراحی‌های اندوسکوپی و عروق بسیار مفید است.
ویژگی‌های ضدباکتری و میکروب آن نیز در تست‌های آزمایشگاهی تایید شده است. استحکام و انعطاف‌پذیری بالا در استفاده از هر دو حالت خشک و خیس شده در خون و همچنین کاهش زمان جراحی از دیگر مزایای این محصول است.
باید توجه داشت که این محصول برای کنترل خونریزی‌های سطحی و کوچک به صورت ویژه‌ای مؤثر است، اما در مورد خونریزی از رگ‌های بزرگ، باید با احتیاط استفاده شود. در صورت استفاده از سرجی‌سل در این نواحی، ضروری است که پس از توقف خونریزی، آن را از محل جراحی خارج کرد. در غیر این صورت، با جذب خون و تورم، ممکن است فشار اضافی بر بافت‌های اطراف وارد کرده و منجر به عوارضی مانند انسداد عروق یا آسیب به بافت‌های مجاور شود.
در مجموع، سرجی‌سل به عنوان یک ابزار موثر و ایمن در کنترل خونریزی‌های حین جراحی شناخته می‌شود و در کنار سایر روش‌های کنترل خونریزی، نقش مهمی در بهبود نتایج جراحی ایفا می‌کند. با این حال، توجه به موارد منع مصرف و دستورالعمل‌های استفاده صحیح از آن، برای جلوگیری از بروز عوارض جانبی ضروری است.
خونریزی در عمل‌های جراحی
در حین جراحی، خونریزی می‌تواند پیامدهای جدی و آسیب‌زایی ایجاد کند. نخست این که خونریزی شدید یا کنترل‌ناپذیر می‌تواند منجر به شوک هیپوولمیک (کاهش ناگهانی حجم خون مؤثر، Hypovolemia) شود. این وضعیت با افت فشار خون، کاهش اکسیژن‌رسانی به اندام‌های حیاتی و اختلال در عملکرد آن‌ها همراه است و ریسک نارسایی چند عضوی و حتی مرگ را افزایش می‌دهد. در جراحی قلب، میزان مرگ و میر ناشی از خونریزی شدید تا ۲۰٪ برآورد شده است.
همچنین، وقوع خونریزی می‌تواند منجر به افزایش نیاز به تزریق خون یا فرآورده‌های خونی گردد که علاوه بر افزایش هزینه‌های بیمارستانی، با خطراتی چون عفونت‌های بیمارستانی، واکنش‌های ایمنی، آسیب ریوی پس از تزریق خون و حتی مرگ همراه است. به‌علاوه، امکان نیاز به جراحی مجدد یا دو برابر شدن مدت بستری در بخش مراقبت‌های ویژه نیز وجود دارد که در نتیجه طول دوره درمان و هزینه‌های مالی به شکل قابل توجهی افزایش می‌یابد.
در نتیجه، مدیریت موثر خونریزی حین عمل نیازمند شناسایی سریع علت آن و مداخله به موقع است تا از بروز عوارض جدی و تهدیدکننده زندگی جلوگیری شود.
عوامل موثر در خونریزی
در حین عمل جراحی، خونریزی ممکن است به دلایل مختلفی رخ دهد. یکی از علل رایج، آسیب به رگ‌های خونی یا بافت‌های بدن در حین جراحی است که می‌تواند باعث خونریزی شود. همچنین، اختلالات در فرآیند لخته‌شدن خون نیز می‌تواند نقش مهمی در خونریزی داشته باشد. این اختلالات ممکن است به دلیل مصرف برخی داروها، مانند داروهای رقیق‌کننده خون، یا شرایط خاصی مانند دمای پایین بدن یا کاهش pH خون ایجاد شوند. ترکیب این عوامل می‌تواند منجر به خونریزی مداوم و مشکلات جدی‌تری شود.
جلوگیری از خونریزی
برای جلوگیری از خونریزی در حین عمل جراحی، از روش‌ها و ابزارهای متعددی استفاده می‌شود.
- اعمال فشار مستقیم: در مواقع خونریزی موقت، با استفاده از گاز استریل ، فشار مستقیم به محل خونریزی وارد می‌شود تا خونریزی متوقف گردد.
- کلیپس عروقی: این ابزار برای بستن عروق خونی در حال خونریزی طراحی شده است. کلیپس‌ها می‌توانند فلزی یا پلیمری باشند که با اعمال فشار بر روی رگ، جریان خون را مسدود می‌کنند.
- الکتروکوتر (electrocautery): با استفاده از جریان الکتریکی، بافت‌های خونریزی‌دهنده سوزانده شده و رگ‌های خونی بسته می‌شوند. این روش برای کنترل خونریزی در رگ‌های کوچک و عضلات مؤثر است.
- ربات‌های خودکار مکش: این ربات‌ها با شناسایی جریان خون در میدان جراحی، به طور خودکار خون را از محل خونریزی جمع‌آوری می‌کنند تا دید جراح حفظ شود.
استفاده ترکیبی از این روش‌ها و ابزارها، بسته به نوع جراحی و وضعیت بیمار، می‌تواند به کنترل مؤثر خونریزی و بهبود نتایج درمانی کمک کند.
بندآورنده‌های جذبی (سلولز گیاهی)
در کنار ابزارهای فیزیکی و دارویی که پیش‌تر ذکر شد، بندآورنده‌های جذبی یکی از محصولات مهم در کنترل خونریزی حین جراحی است. این ماده به ویژه برای کنترل خونریزی‌های مداوم از رگ‌های کوچک، وریدها و مویرگ‌ها، زمانی که روش‌های سنتی مانند بخیه یا الکتروکوتر کافی نباشند، استفاده می‌شود.
این مواد، قابل جذب است که از ابریشم مصنوعی و بافت کتان (نخ یا پنبه) ساخته شده و برای کنترل خونریزی در حین جراحی‌ها به‌کار می‌رود. این محصولات با تشکیل لخته و ایجاد فشار، از بروز خونریزی و عوارض پس از عمل جلوگیری می‌کنند و از نظر اقتصادی کاملا به صرفه و مفید هستند.
همانطور در ابتدا گفته شد سرجی‌سل یک نمونه از بندآورنده‌های جذبی است که دارای اثر هموستاتیک است که طور کامل در بدن جذب می‌شود.
انواع سرجی سل
در جراحی‌ها، کنترل خونریزی به ویژه در نواحی با دسترسی محدود و یا خونریزی‌های مداوم، چالشی جدی است. برای این منظور، انواع مختلفی از همووستات‌های قابل جذب با ویژگی‌های خاص طراحی شده‌اند تا نیازهای متنوع جراحی را برآورده کنند. در ادامه، انواع مختلف سرجی‌سل (Surgicel) و ویژگی‌های منحصر به فرد هر کدام آورده شده است:
سرجی‌سل استاندارد
سرجی‌سل استاندارد، یک هموستات قابل جذب از پارچه بافته‌شده است که از سلولز اکسید شده تشکیل می‌شود. این هموستات قابل جذب سفید مایل به زرد کم‌رنگ است. ممکن است با گذشت زمان تغییر رنگ اندکی رخ دهد، اما این تغییر قابلیت‌های آن را تحت تاثیر قرار نمی‌دهد.
سرجی‌سل فیبریل (Fibril)
سرجی‌سل فیبریل یک سد فیزیکی تشکیل می‌دهد که جریان خون را مسدود می‌کند و در عین حال سطح بزرگی را برای تشکیل سریع لخته فراهم می‌آورد. این نوع از چندین لایه تشکیل شده است و می‌توان آن را به صورت لایه‌ای، دسته‌ای، گلوله‌ای یا رولی استفاده کرد. درنهایت نیز به راحتی با محل‌های زخم نامنظم تطابق می‌یابد.
سرجی‌سل بافته(Knit)
سرجی‌سل Knit برای خونریزی‌های شدید ایده‌آل است. مواد با چگالی بالا استحکام بیشتری فراهم می‌کنند. این نوع از سرجی‌سل مناسب برای پوشاندن، پیچیدن یا بخیه زدن است که به دستکش‌ها یا ابزار نمی‌چسبد.
سرجی‌سل بافته‌نشده (Nonwoven)
سرجی سل Nonwoven یک پارچه ساختاریافته است که با سیستم سوزن‌زنی با الیاف درهم‌تنیده تهیه شده است. این ماده صد در صد گیاهی است و خطر انتقال بیماری و ایجاد حساسیت‌های بیش از حد نسبت به محصولات دیگر را از بین می‌برد.
سرجی‌سل پودر
این محصول به صورت پودر طراحی شده است و برای کنترل خونریزی‌های سطحی و وسیع مناسب است. پودر پس از تماس با خون، فرآیند لخته‌شدن را آغاز می‌کند و در مدت ۲۴ تا ۴۸ ساعت جذب می‌شود.
شرکت Oxicel ترکیه یکی از شرکت‌هایی است که در زمینه تولید محصولات هموستاتیک فعالیت می‌کند و انواع مختلفی از سرجی‌سل‌ها را برای کنترل خونریزی در حین جراحی‌ها ارائه می‌دهد. این محصولات عمدتا از سلولز اکسید شده ساخته شده‌اند و به‌عنوان سرجی‌سل (Surgicel) شناخته می‌شوند. این محصولات با جذب خون و تشکیل لخته، خونریزی‌های مویرگی را متوقف می‌کنند. شرکت نخ جراحان طب سینا، توزیع‌کننده انحصاری انواع محصولات هموستاتیک از جمله سرجی‌سل‌های برند Oxycell ترکیه در ایران است.
