بن وکس یا موم استخوانی (Bone Wax)
بن وکس یا موم استخوانی یک ماده هموستاتیک است که در جراحی‌های مختلف، به ویژه در جراحی‌های قلب، مغز و اعصاب و ارتوپدی استفاده می‌شود. این ماده از ترکیبات طبیعی و مصنوعی ساخته شده و به صورت خمیری شکل است. بن واکس با پر کردن حفره‌های استخوانی و ایجاد یک سد فیزیکی، از خونریزی جلوگیری کرده و به لخته شدن خون کمک می‌کند.
ساختار بن وکس:
موم استخوان (BoneWax) از مخلوط کردن موم طبیعی ساخته شده توسط زنبورها (موم زنبور عسل) با موادی برای نرم شدن آن ساخته می‌شود.
این ماده یک مانع فیزیکی برای توقف خونریزی از لبه استخوان ایجاد می‌کند و دارای هیچ ماده دارویی برای قطع خونریزی نیست.
در تولید این محصول از ترکیب 3 ماده استفاده می‌شود که عبارتند از:
- موم سفید تصفیه شده.
- پارافین.
- ایزوپروپیل پالمیتات.
میزان درصد استفاده شده این مواد، در سفتی یا خشکی و نرمی موم استخوان تاثیر دارد که با فرمولاسیون دقیق توسط سازندگان این محصول اندازه‌گیری و جهت تولید موم استخوان استفاده می‌شود.
کاربردهای بن وکس در صنعت پزشکی
- جراحی‌های مغز و اعصاب: از موم استخوان برای قطع خونریزی از سطح استخوان جمجمه یا مهره‌های ستون فقرات در جراحی‌های مغز و اعصاب استفاده می‌شود.
- جراحی‌های قلب: در جراحی‌های قلب، بن واکس برای کنترل خونریزی از سطح استخوان جناغ سینه (استرنوم) استفاده می‌شود.
- جراحی‌های ارتوپدی: از موم استخوان برای کنترل خونریزی در سطوح استخوانی بریده شده، پر کردن حفره‌ها و ایجاد یک سطح هموار برای بهبود بافت در جراحی‌های ارتوپدی استفاده می‌شود.
مزایای استفاده از بن وکس
- کنترل موثر خونریزی: بن واکس یا همان موم استخوان به دلیل خاصیت پرکنندگی و ایجاد سد مکانیکی، به طور موثر از خونریزی جلوگیری می‌کند.
- سهولت استفاده: بن وکس به راحتی قابل استفاده بوده و به دلیل قوام خمیری شکل آن، به راحتی در حفره‌های استخوانی قرار می‌گیرد.
- بی‌اثر بودن بر روی بافت‌ها: بن وکس (bone wax) بر روی بافت‌های اطراف تاثیر سمی نداشته و باعث تحریک بافت‌ها نمی‌گردد.
معایب بن وکس
- واکنش‌های آلرژیک: در برخی افراد، بن واکس (Bone Wax) ممکن است باعث ایجاد واکنش‌های آلرژیک شود.
- خطر ایجاد آمبولی: در صورت ورود ذرات کوچک بن واکس (موم استخوانی) به جریان خون، ممکن است باعث ایجاد آمبولی شود.
- جذب نشدن توسط بدن: بن واکس یا موم استخوان توسط بدن جذب نشده و به مرور زمان به صورت یک ماده بی اثر در بدن باقی می‌ماند. به همین علت پس از اتمام جراحی، باید از روی سطح استخوان برداشته شود.
نکات مهم در استفاده از بن وکس
- بن واکس یا موم اسخوان باید توسط پزشک متخصص و در شرایط استریل استفاده شود.
- قبل از استفاده از بن وکس، باید محل مورد نظر به طور کامل تمیز و خشک شود.
- مقدار بن وکس استفاده شده باید متناسب با اندازه حفره و میزان خونریزی باشد.
بهتر است قبل از قرار‌گیری بر روی لبه استخوان، موم استخوان به مدت 10 الی 15 ثانیه ماساژ داده شود تا چسبندگی آن بهبود یابد.
- پس از استفاده از بن وکس، محل مورد نظر باید به طور کامل شسته شود تا از باقی ماندن ذرات بن وکس (bone wax) جلوگیری شود.
جمع‌بندی
بن وکس یا موم استخوان یک ماده هموستاتیک موثر است که در جراحی‌های مختلف کاربرد دارد. با این حال، مانند هر ماده پزشکی دیگری، استفاده از بن واکس نیز دارای مزایا و معایبی است که باید با توجه به آن مورد استفاده قرار گیرد.
شرکت نخ جراحان طب سینا، در کنار واردات و تولیدات طیف گسترده‌ای از نخ‌های تخصصی قابل جذب و غیر قابل جذب جراحی، محصول بن وکس یا موم استخوانی (BONE WAX) را تحت عنوان برند NTS تولید و به بیمارستان‌های سراسر کشور عرضه می‌کند. در حال حاضر تنها تولیدکننده موم استخوان (Bone wax) در ایران شرکت نخ جراحان طب سینا است.
